Người đứng đầu cơ quan tình báo quân đội Séc Jan Beroun mới đây lên tiếng cáo buộc tình báo Nga về âm mưu lan truyền thông tin trên không gian mạng liên quan đến vụ nổ kho đạn làng Vrbetice.
Hình ảnh kho đạn tại làng Vrbetice bị nổ năm 2014
Cụ thể, ông Beroun cho biết, phía Nga biết rằng Praha có thông tin về việc hai nhân viên tình báo Nga có dính líu đến vụ nổ kho đạn làng Vrbetice. Do đó, tình báo Nga đã xây dựng các luồng thông tin trên không gian mạng "rào trước" các tuyên bố của Séc. Do đó, khi Praha công bố các tin tức này thì khiến dư luận cho rằng cáo buộc của Praha chỉ là giả thuyết thiếu tính xác thực.
"Chiến dịch ủng hộ Nga nhằm làm dấy lên nghi ngờ về giả thuyết mà Séc đưa ra về vụ việc ở Vrbetice bắt đầu lan rộng trong không gian mạng ngay cả trước khi Thủ tướng Andrej Babis và Phó Thủ tướng thứ nhất Jan Hamacek báo cáo vụ việc vào ngày 17/4 trên kênh truyền hình quốc gia" - người đứng đầu cơ quan tình báo Séc cho biết.
Vị này coi đây là bằng chứng cho thấy Liên bang Nga biết trước rằng Cộng hòa Séc có "bằng chứng" về cáo buộc lực lượng đặc nhiệm Nga tham gia tổ chức các vụ nổ tại nhà kho vào năm 2014.
"Chúng tôi chắc chắn nhận thấy sự gia tăng trong hoạt động của các mạng xã hội thân Nga khác nhau, đăng thông tin sai lệch và diễn giải sai lệch sự thật. Điều này có thể nhận thấy từ trước khi những người đứng đầu Nội các thông báo cho công chúng về vụ việc này. Như vậy, rõ ràng người Nga đã có sự chuẩn bị trước và điều chỉnh chiến lược của mình cho điều này" - ông Beroun khẳng định.
Tuy nhiên, ông Beroun cũng không giải thích thêm vì sao suốt hơn 6 năm qua, Séc đã "bặt vô âm tín" về vụ việc và cho tới ngay trước thềm bàn bạc chuyện mua vaccine Sputnik V của Nga thì Thủ tướng Babis lại tuyên bố đầy căng thẳng như vậy.
Trong nội bộ Séc cũng có những bất đồng rõ ràng về cáo buộc cho rằng tình báo Nga dính líu đến vụ nổ kho đạn ở Vrbetice. Người phản ứng mạnh mẽ đầu tiên là cựu Tổng thống Séc Vaclav Klaus. Ông bày tỏ thái độ thất vọng với việc Séc cáo buộc về tình báo Nga và trừng phạt ngoại giao bằng việc đuổi các nhân viên đại sứ Nga về nước.
Ông Klaus nói với nhật báo Blesk rằng hành động của chính quyền Séc trong tình huống này có vẻ vội vàng. Ông cho rằng "trước khi có thể đưa ra bất kỳ kết luận cơ bản nào liên quan đến sự cố Vrbetice, ban lãnh đạo đất nước" lẽ ra phải chờ đợi những số liệu và sự kiện thực sự nghiêm túc. "
Trong khi đó, mới đây đến lượt Bộ trưởng Tư pháp Maria Benesova cũng đã nói rằng, có thể có hơn 2 giả thuyết về vụ nổ ở kho đạn làng Vrbetice vào năm 2014. Theo lời người đứng đầu Bộ Tư pháp, bà đã dự cuộc họp Chính phủ thảo luận vấn đề này và bà có quan điểm tương đồng với ý kiến của Tổng thống Milosh Zeman. Theo bà, có thể có giả thiết thứ ba của cuộc điều tra.
Tổng thống Zeman trước đó tuyên bố rằng cuộc điều tra đang tiếp diễn và có hai phiên bản giả thiết về nguyên nhân vụ việc – có thể do trình độ xử lý chất nổ thiếu chuyên nghiệp của công nhân kho hàng, và vụ nổ có thể do bàn tay của cơ quan vụ đặc nhiệm nước ngoài. Ông đồng thời kêu gọi chờ đợi kết quả điều tra rõ ràng chứ không nên vội đưa ra kết luận về bàn tay của ai đó đứng sau vụ việc.
Bà Benesova sau đó đã bị Thủ tướng Babis triệu tập về phát ngôn này.
Phó Thủ tướng thứ nhất Jan Hamacek tuyên bố trên kênh truyền hình Séc: "Cảnh sát đang làm việc với giả thiết về vai trò của Nga. Trong vụ nổ có liên quan đến các nhân viên của Cơ quan tình báo Nga GRU, cụ thể là đơn vị bí danh số 29155. Không còn bất kỳ giả thiết nào khác. Bà Benešova đã nhận được thông tin chung. Phát ngôn của bà khiến tôi không hài lòng, những lời lẽ đó thiên về hướng mang lại lợi ích cho ai đó bên ngoài Cộng hòa Séc."
Không cho biết rõ liệu Bộ trưởng Benešova có bị sa thải vì phát ngôn trên hay không, ông nhấn mạnh rằng đó là việc của Thủ tướng. Ông Hamacek cũng nhắc lại rằng còn 5 tháng nữa sẽ đến cuộc bầu cử Quốc hội và không cần phải vội vàng với những thay đổi trong nội các.
Đáp trả các căng thẳng về ngoại giao lãnh sự của Séc, Bộ Ngoại giao Nga hồi tháng 4 tuyên bố, biên chế của Đại sứ quán Séc tại Moscow sẽ giảm 16 nhân viên ngoại giao, 4 nhân viên kỹ thuật và 91 nhân viên được tuyển dụng tại địa phương. Trong khi đó, nhân viên của Đại sứ quán Nga tại Praha sẽ giảm 35 nhân viên ngoại giao và 46 nhân viên hành chính và kỹ thuật.
"Đến ngày 31/5, cả hai bên sẽ có 7 nhà ngoại giao, 25 nhân viên kỹ thuật và hành chính và 19 người làm việc tại địa phương. Một hành vi vô trách nhiệm và khiêu khích của chính quyền Séc đã làm tổn hại đến cơ quan ngoại giao của chính họ" - Bộ Ngoại giao Nga cho biết.
